Wil je gaan investeren in cine objectieven maar weet je niet goed waar je op moet letten? Op deze adviespagina lees je alles wat je moet weten over het kopen van een cine objectief. Wat is een cine objectief? En wat zijn precies de verschillen tussen de lenzen? Dat en nog veel meer vind je hier.
Cine objectieven zijn in de basis niet anders dan lenzen voor fotografie. Het doel is en blijft een scherp beeld op de sensor projecteren. Wat cine objectieven uniek maakt in de markt is het constante karakter binnen een productserie en de externe bediening. In plaats van aansturing via de camera bedien je een cine lens als los onderdeel. Focus, diafragma en soms ook zoom zijn aparte ringen waar je aan kunt draaien. De ringen zijn uitgerust met groeven, vergelijkbaar met tandwielen, zodat ze door een aparte motor kunnen worden bediend. Dit is handig omdat op een film- of tv-set meestal iemand anders de scherpstelling doet naast de camerabediening, een focus puller.
In plaats van het F-getal, dat het diafragma van een lens aangeeft, gebruiken cine objectieven het T-getal. Het F-getal geeft de hoeveelheid licht weer die een objectief doorlaat op de sensor, evenals het scherptegebied in het beeld. Het T-getal is een exacte meting van de lichttransmissie van de lens met een lichtmeter. Het T-getal zorgt ervoor dat wanneer je een lens wisselt, er geen verschil in belichting optreedt. Dit is cruciaal tijdens kostbare producties waar tijd gelijk staat aan geld. Het T-getal is meestal iets lager dan het bijbehorende F-getal van een lens.
Het verschil tussen een foto-objectief en een cine-objectief heeft te maken met verschillende aspecten, zoals Parfocal en lensbreathing. Een parfocale lens is een lens die scherp blijft wanneer de vergroting of brandpuntsafstand verandert.
Lensbreathing verwijst naar het verschijnsel waarbij de beeldhoek en de hoeken van het beeld veranderen wanneer de scherpstelling wordt aangepast. Dit is minder relevant voor fotografen, omdat ze meestal maar één keer scherpstellen op een bepaalde afstand en het onderwerp dan volgen op die afstand. Voor video, waarbij vaak van het ene naar het andere onderwerp wordt geschakeld, kan lensbreathing juist storend zijn. Cine-objectieven hebben meestal weinig tot geen last van lensbreathing en zijn vaak (bijna) parfocaal, wat betekent dat de scherpte op dezelfde afstand blijft bij het in- en uitzoomen.
De keuzes die je als director of photography maakt rondom de lenzen zijn belangrijke aspecten bij het maken van films en tv-producties. Hier zijn enkele punten waar je op wilt letten bij het kopen van een cine-objectief:
Niet elke lens heeft dezelfde scherpte en soms is een minder scherp beeld gewenst om afleiding van het verhaal te voorkomen. Te veel scherpte kan bijvoorbeeld ongewenste details onthullen, zoals make-up en haren. Fabrikanten bieden vaak lenzen aan die opzettelijk minder scherp zijn, zodat ze een meer natuurlijk ogende scherpte leveren.
De afloop van scherpte in het beeld, ook wel bokeh genoemd, wordt beïnvloed door de lens. Sommige lenzen zijn alleen scherp in het midden, terwijl andere scherpte tot aan de randen bieden. Cine-objectieven hebben vaak een kleiner diafragma, omdat het belangrijker is dat het onderwerp scherp is dan het diepe bokeh-effect.
De coating van een lens beïnvloedt de kleurweergave en kan kleurfouten veroorzaken, zoals paarse en groene tinten. De keuze van lenskwaliteit bepaalt uiteindelijk het gevoel van de video of film. Oude lenzen met zware metalen coatings kunnen bijvoorbeeld een nostalgisch gevoel geven en specifieke kleurtinten toevoegen aan het beeld.
Bij cine-objectieven is het vaak mogelijk om lenzen binnen een serie uit te wisselen zonder dat er kleurverschillen optreden. Bij foto-objectieven kunnen er echter verschillen zijn tussen brandpunten, zelfs binnen dezelfde serie.
Bij het kopen van een cine-objectief moet je ook rekening houden met andere factoren. Wil je anamorfische beelden vastleggen? Zorg ervoor dat je camera dit ondersteunt en dat het cine-objectief geschikt is voor anamorfische opnamen. Daarnaast ziet niet elke vintage of tweedehands lens er mooi uit op hogere resoluties zoals 8K, maar kan het objectief nog steeds prima werken voor 6K/4K-opnamen.
Controleer of de lens geschikt is voor het sensorformaat van je camera. De meeste cine-objectieven zijn gemaakt voor Super35mm-sensoren, die kleiner zijn dan fullframe sensoren en een andere beeldverhouding hebben dan APS-C. Als laatste moet je beslissen of je autofocus wilt gebruiken of niet. Als je de autofocus wilt gebruiken, heb je mogelijk aanvullende hulpmiddelen nodig, zoals een follow-focus-systeem.
In de wereld van de cinema wordt bijna geen gebruik gemaakt van autofocus, omdat dit de volledige creatieve controle over de beelden beperkt. Autofocus kan ervoor zorgen dat de camera onverwachte focus veranderingen maakt tijdens het filmen, wat het moeilijk maakt om consistente shots te krijgen en een goede montage in de postproductie te maken. De handmatige scherpstelling biedt meer controle en volledige stabiliteit. Daarnaast hebben cine-objectieven vaak een langere focusringslag, waardoor een nauwkeurige en consistente handmatige scherpstelling mogelijk is.
Sferische of circulaire objectieven zijn, de naam zegt het al, rond. Anamorfe objectieven hebben een ovaal lenselement (of meerdere) in het lens ontwerpen zitten en duwen het beeld naar binnen. Dit doen ze alleen over de breedte, de hoogte van de projectie laat de lens met rust.
Het voordeel hiervan is dat je met een klein oppervlak een breder beeld kunt opnemen. Ideaal als je met een analoge filmcamera je film maakt en wel in een bioscoop wilt kunnen projecteren. Tegenwoordig kun je met deze objectieven uit een 16:9 verhouding opname een stuk breder beeld halen of met een MFT-camera zonder verlies van resolutie op 16:9 of zelfs breder filmen. Zonder dat je dus een deel van de sensor zou afsnijden. Het beeld is dus breder zonder verlies van resolutie.